Η Ίδρυση
Ο ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ είναι η ιστορική συνέχεια του Κωνσταντινουπολίτικου αθλητικού και πολιτιστικού Σωματείου «Ερμής», που δημιουργήθηκε από Ρωμιούς της Πόλης το έτος 1875, στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης - το Πέρα. Το πρώτο καταστατικό του συλλόγου εγκρίθηκε στις 20 Απριλίου 1926, με απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (αριθμ. 822).
Τα ιδρυτικά μέλη ήταν: Α. Αγγελόπουλος, Α. Αθανασιάδης, Κ. Αναγνωστίδης, Μ. Βεντουρέλλης, Φ. Βυζάντιος (β΄ πρόεδρος), Α. Δημητριάδης, Δ. Δημητριάδης, Ν. Ζουμπουλίδης, Μ. Θεοδοσιάδης, Θ. Ιωακειμόπουλος, Π. Καλπακτσόγλου, Θ. Καρτσαμπέκης, Δ. Κοεμτζόπουλος, Κ. Κοεμτζόπουλος, Π. Κοντόπουλος, Κ. Κρητικός, Μ. Κωνσταντινίδης, Π. Μαλέτσκας, Ι Νικολαίδης, Λ. Παπαδόπουλος, Φ. Σαμαντζόπουλος, Θ. Τσούλκας, Μ. Τσούλκας, Σ. Τριανταφυλλίδης, Τ. Τριανταφυλλίδης (που ήταν και ο πρώτος πρόεδρος).
Το πρώτο έμβλημα του Π.Α.Ο.Κ. (1926) ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο. Τα φύλλα ήταν πράσινα και πάνω από το καθένα ήταν χαραγμένα τα αρχικά της λέξης Π.Α.Ο.Κ. Το σκέφτηκε ο αείμνηστος Κώστας Κοεμτζόπουλος που πήρε την ιδέα από το πακέτο τσιγάρων που κάπνιζε. Τα χρώματα που επιλέχθηκαν για τον Σύλλογο ήταν το Μαύρο ως ένδειξη πένθους και λύπης για την απώλεια των χαμένων πατρίδων και το λευκό που συμβολίζει την ελπίδα και την αισιοδοξία.
Το πρώτο Δ.Σ.
Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο του ΠΑΟΚ 1926-1927 αποτελούνταν από:
1) Πρόεδρος: Τ. Τριανταφυλλίδης,
2) α' αντιπρόεδρος: Π. Καλπακτσόγλου,
3) β' αντιπρόεδρος: Αθ. Αθανασιάδης,
4) γενικός γραμματέας: Κ. Κρητικός,
5) Ειδικός Γραμματέας, Μ. Τσούλκας,
6) ταμίας: Θ. Ιωακειμόπουλος,
7) έφορος ποδοσφαίρου: Α. Αγγελόπουλος
8) σύμβουλοι: Μ. Κωνσταντινίδης και
9) Σ. Τριανταφυλλίδης.
Ο πρώτος Ύμνος
"Είμαστε εμείς της Πόλης τα παιδιά τα παινεμένα, που παίζουμε τη μπάλα ξακουσμένα, έχουμε περίσσια χάρη, που δεν την έχει ομάς καμία άλλη. Το σύστημά μας είναι πάσα-πάσα, στο τέλος της σεζόν θα κάνουμε την ...κάσα, να δούμε πόσα γκολ μας έχουν δώσει, και πόσα εμείς τους έχουμε φουσκώσει. Τα έχουμε όλα, όλα, όλα, σκάρες, παπούτσια, παντελόνια, μαύρη φανέλα κι επιγονατίδες, για να τρελαίνονται οι ...δεσποινίδες. Δεν φοβόμαστε κανέναν, Αρη ούτε Ηρακλή, γιατί έχουμε αρχηγό μας Βεντουρέλλη μερακλή."
Η συνχώνευση με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης
Ιστορική μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση της συγχώνευσης με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης. Μέχρι τις 20 Μαρτίου 1929 κράτησε ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα των δύο αδερφών σωματείων. Τότε ο πρόεδρος του πολιτικού σωματείου της Ενώσεως Κωνσταντινουπολιτών, γιατρός Καραμαούνας, πέτυχε τη συγχώνευση των δύο προσφυγικών ομάδων της Θεσσαλονίκης.
Μετά τη συγχώνευση με την ΑΕΚ, το 1929, ο Π.Α.Ο.Κ. αλλάζει και έμβλημα. Το νέο έμβλημα έγινε ο Αετός - που παραμένει ως σήμερα - και συμβολίζει την προέλευση του συλλόγου και την επάνοδο της μνήμης στις ρίζες και την κληρονομιά των προσφύγων (Βυζάντιο και Κωνσταντινούπολη). Ο Αετός κρατούσε ένα σπαθί και μία κορώνα, με τα δύο κεφάλια να ατενίζουν την Ανατολή και τη Δύση. Η διαφορά του εμβλήματος από αυτό της ΑΕΚ - που είναι και το σύμβολο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας - είναι πως του Π.Α.Ο.Κ. έχει τα φτερά του κλειστά, σε ένδειξη του μακροχρόνιου πένθους, λόγω του ξεριζωμού από την πατρίδα.
Το όραμα των ιδρυτών αλλά και των φίλων της ομάδας για τη δημιουργία έδρας πήρε σάρκα και οστά το 1928, έπειτα από πολλή προσπάθεια και έτσι στις 12 Δεκεμβρίου 1930 εγκαινιάστηκε το γήπεδο του Συντριβανίου, η πρώτη έδρα της ομάδος. Το πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο, αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο: υπογράφηκε από το Σύλλογο στις 5 Σεπτεμβρίου 1928. Σύμφωνα με αυτό, ο ποδοσφαιριστής Ετιέν, ο οποίος είχε έρθει από το Σύλλογο Πέρα Κλουμπ της Κωνσταντινούπολης, θα εισέπραττε μηνιαίως 4.000 δρχ.
Τα έτη 1931-1932 δούλεψε στο Δικεφάλο ο πρώτος ξένος προπονητής στην ιστορία της ομάδας, ο Γερμανός Ροδόλφος Γκάνσερ. Στις 28 Μαΐου 1939 η ομάδα συμμετείχε στον τελευταίο προπολεμικό τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας. Αντιμετώπισε την ΑΕΚ στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας και γνώρισε την ήττα με 2-1, αν και προηγήθηκε στο σκορ με τον Ιωαννίδη στο 31ο λεπτό. Για τον ΠΑΟΚ αγωνίστηκαν σ’ εκείνον τον τελικό οι: Σωτηριάδης - Βατίκης, Γούλιος, Κοντόπουλος, Μποσταντζόγλου, Πανίδης, Γλάρος, Κρίτας, Ιωαννίδης, Καλογιάννης, Κουκουλάς.
1953-1956: H χρυσή Εποχή
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την περίοδο της Κατοχής, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50 αρχίζουν να γράφονται οι χρυσές σελίδες της ιστορίας του. Δημιουργούνται τα περίφημα "τσικό του Βίλλυ», του Αυστριακού προπονητή Βίλχελμ Σέβτσιγκ, ο οποίος φόρεσε τη φανέλα του Π.Α.Ο.Κ. την περίοδο 1931-32, από τα οποία ξεπήδησαν μεγάλα ονόματα που άφησαν εποχή (Λέανδρος, Συμεωνίδης, Γιαννέλος, Μαργαρίτης, Γιώργος Χαβανίδης κ.α.).
Στις 11 Μαρτίου 1951 ο Π.Α.Ο.Κ. εμφανίζεται για δεύτερη φορά σε τελικό Κυπέλλου Ελλάδας. Στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας θα ηττηθεί με 4-0 από τον Ολυμπιακό. Με την ομάδα του Π.Α.Ο.Κ. αγωνίστηκαν οι: Λύκαρης - Πατάκας, Γκολέμης, Αρβανίτης, Γκόγκος, Ψωμάς, Βασιλειάδης, Μουρατίδης, Τζινόπουλος, Παπαδάκης, Εμμανουηλίδης.
Το καλοκαίρι του 1952 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος νυχτερινός αγώνας στη Θεσσαλονίκη ανάμεσα στον ΠΑΟΚ και στον Πανιώνιο εγκαινιάζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τους προβολείς που είχαν τοποθετηθεί στο γήπεδο του Συντριβανίου.
Η απόκτηση του Λάμπη Κουϊρουκίδη από την Δόξα Δράμας αποτελεί την μεγάλη κίνηση για τη διοίκηση του ΠΑΟΚ. Μαζί με τους Παπαδάκη – Γιεντζή θα δημιουργηθεί η ξακουστή επιθετική τριπλέτα και η τριετία 1953-1956 αποτελεί την πρώτη χρυσή εποχή του συλλόγου. Πρόγιος, Κεμανίδης, Χασιώτης, Πετρίδης, Καλογιάννης, Τσίντογλου, Αγγελίδης, Χουρβουλιάδης τα μέλη της ομάδας, που υπό τις οδηγίες του Νίκου Πάγκαλου κατακτά αήττητη το πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης το 1953 με 9 νίκες, και μόλις 1 ισοπαλία. Ανάλογη ήταν και η πορεία της ομάδας στο επόμενο πρωτάθλημα, όπου κατέκτησε εύκολα τον τίτλο στη Θεσσαλονίκη και έφτασε για τρίτη φορά στην ιστορία της σε τελικό κυπέλλου Ελλάδας. Στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας απέναντι στον τυπικά και ουσιαστικά γηπεδούχο Παναθηναϊκό και χωρίς τον Λάμπη Κουϊρουκίδη ο ΠΑΟΚ θα χάσει με 2-0.
Μετά από την παραίτηση του Πάγκαλου το καλοκαίρι του 1954 η διοίκηση εμπιστεύεται τις τύχες της ομάδας στα χέρια του Ερμαν Χόφμαν, ο οποίος την οδηγεί στην κατάκτηση του τρίτου σερί τίτλου στη Θεσσαλονίκη και σε μια εντυπωσιακή εμφάνιση και νίκη επί του Άρη με 4-1, τον Δεκέμβριο του 1955, στο γήπεδο του Συντριβανίου μπροστά σε 20.000 θεατές!
Η ομάδα έφτασε το 1955 στον δεύτερο τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας αλλά ούτε αυτή τη φορά κατάφερε να κερδίσει στον τελικό ο οποίος έγινε στη φυσική έδρα, τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, του αντιπάλου της! Ο Παναθηναϊκός με γκολ των Κουρτζίδη και Πανάκη στο πρώτο ημίχρονο επικράτησε με 2-0. Για τον ΠΑΟΚ αγωνίστηκαν οι: Πρόγιος, Κερμανίδης, Γερούδης, Καλογιάννης, Χασιώτης, Δουκάκης, Τσίντογλoυ, Καραφουλίδης, Γεντζής, Παπαδάκης, Κιουρτζής.
Το γήπεδο της Τούμπας
Κάπου το 1957, οι ιθύνοντες της ομάδας οραματίζονται ένα νέο γήπεδο αντάξιο των επιδιώξεων της ομάδας, μιας και το παλιό γήπεδο είχε απαλλοτριωθεί. Η έρευνα για το χώρο οδήγησε στην επιλογή μιας έκτασης η οποία ανήκε στο Ταμείο Εθνικής Αμύνης στην περιοχή της Τούμπας, που πέρα από την ελευθερία του χώρου που προσέφερε, η γειτονιά αυτή της Θεσσαλονίκης ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τελικά, χώρος 30 στρεμμάτων παραχωρείται στον Π.Α.Ο.Κ. έναντι σημαντικού αντιτίμου και αρχίζει η ανέγερση του γηπέδου. Σημειωτέο ότι εκδόθηκε λαχείο υπέρ της ανεγέρσεως του νέου Σταδίου, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου 1959 από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας κ Γ. Θεμελή. Πριν το εναρκτήριο λάκτισμα, ένα αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας έκανε τη ρίψη μιας μπάλας, ως συμβολική δωρεά του στρατού. Με νέο μεγάλο γήπεδο ο Π.Α.Ο.Κ. είναι έτοιμος, προ των πυλών της Α΄ Εθνικής που καθιερώθηκε τον Οκτώβριο του 1959, να αρχίσει μια λαμπρή πορεία, που διαρκεί ως σήμερα.
Η Α´ Εθνική
Στην πρεμιέρα του πρώτου πρωταθλήματος της Α΄ Εθνικής κατηγορίας (25 Οκτωβρίου 1959) ο Π.Α.Ο.Κ. υποδέχτηκε στην Τούμπα το Μέγα Αλέξανδρο Κατερίνης και τον νίκησε με σκορ 3-1. Ακολουθεί μια δεκαετία, στη διάρκεια της οποίας η ομάδα του Δικέφαλου δεν κινήθηκε σε υψηλά στάνταρ. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν σαν να συγκέντρωνε δυνάμεις για το μεγάλο ξέσπασμα της δεκαετίας του 70, όταν και η ομάδα καθιερώθηκε ως μια από τις καλύτερες που πέρασαν ποτέ από τα Ελληνικά γήπεδα. Με παίκτες που τα ονόματά τους είναι και ήταν θρύλος στην ποδοσφαιρική Ελλάδα. Ήταν η ομάδα και οι παίκτες που δημιούργησαν τα ρεκόρ εκείνα, τα οποία ακόμα και σήμερα φαντάζουν δύσκολα να καταρριφθούν.
Οι βάσεις για τη δημιουργία της ομάδας άρχισαν να μπαίνουν στα τέλη της δεκαετίας του ’60. Ο Γιώργος Κούδας, ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του ελληνικού ποδοσφαίρου, επέστρεψε στην ομάδα το 1966 και σιγά – σιγά άρχισε να φτιάχνεται μέσα κι από μεταγραφές σπουδαίων νεαρών Ελλήνων ποδοσφαιριστών. Ο Σταύρος Σαράφης, πρώτος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου με 136 γκολ, αποκτήθηκε από την ομάδα της Επανωμής το καλοκαίρι του 1968. Τον επόμενο χρόνο εντάσσονται στο δυναμικό του Π.Α.Ο.Κ. οι Τερζανίδης, Παρίδης, Ασλανίδης και η μεγάλη ομάδα άρχισε να δημιουργείται…
H Χρυσή Δεκαετία
Με το σύνολο που έχτισε ο Π.Α.Ο.Κ., κατάφερε να χτυπήσει τις παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις της Αθήνας και κατέκτησε δύο κύπελλα το 1972 και το 1974 και ένα πρωτάθλημα το 1976, ενώ θα μπορούσε να κατακτήσει ακόμα περισσότερα τρόπαια, αν οι καταστάσεις ήταν διαφορετικές. Εξάλλου από το 1970 μέχρι και το 1974 ο «Δικέφαλος» αγωνίστηκε σε πέντε συνεχόμενους τελικούς κυπέλλου Ελλάδας, οι τέσσερις εκ των οποίων έγιναν στην Αθήνα και στον Πειραιά. Η δεκαετία ξεκίνησε με δύο χαμένους τελικούς (1970 από τον Άρη 1-0, 1971 από τον Ολυμπιακό 3-1), ενώ ο Π.Α.Ο.Κ. ήταν φιναλίστ και στους τελικούς του 1973 (Ολυμπιακός – Π.Α.Ο.Κ. 1-0), 1977 (Παναθηναϊκός – Π.Α.Ο.Κ. 2-1) 1978 (ΑΕΚ – Π.Α.Ο.Κ. 2-0).
Το πρώτο κύπελο Ελλάδας - 1972
Η άφιξη του Άγγλου Les Shannon το 1971 ήταν αυτή που άλλαξε τα δεδομένα, διαφοροποίησε τον τρόπο σκέψης γύρω από το ποδόσφαιρο και με τις μεταγραφές των Γούναρη, Ματζουράκη, Μπέλλη, Σταυρίδη ο Π.Α.Ο.Κ. δυναμώνει σημαντικά. Στο πρωτάθλημα η πορεία της ομάδας την περίοδο 1970-71 αποδείχθηκε μέτρια, όχι όμως και στο κύπελλο. Αξέχαστη παραμένει η ανατροπή (από 0-2 σε 3-2) επί του Παναθηναϊκού στα προημιτελικά και η νίκη με το ίδιο σκορ επί της ΑΕΚ στα ημιτελικά. Ο ΠΑΟΚ φτάνει εκ νέου στον τελικό, αλλά γνωρίζει την ήττα με 3-1 από τον Ολυμπιακό στο στάδιο Καραϊσκάκη. Η απόκτηση του Κώστα Ιωσηφίδη και η επιστροφή από τις Ηνωμένες Πολιτείες του Κούλη Αποστολίδη το καλοκαίρι του 1971 ενισχύουν σημαντικά τον Δικέφαλο. Ο ΠΑΟΚ αρχίζει να παίζει ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο, επικρατεί σ’ έναν ιστορικό αγώνα του Άρη με 1-2 για τα προημιτελικά και αφού ξεπερνά και το εμπόδιο της Λαμίας προκρίνεται στον τελικό της 5ης Ιουλίου 1972. Απέναντι στον Παναθηναϊκό με ηγέτη και σκόρερ τον Γιώργο Κούδα επικρατεί 2-1 και στέφεται Κυπελλούχος Ελλάδας για πρώτη φορά στην ιστορία του.
Ο χαμένος τελικός του 1973 (ήττα με 1-0 από τον Ολυμπιακό) και η απώλεια του τίτλου στις τελευταίες αγωνιστικές δεν πτοεί την ομάδα, που σύμφωνα με την πλειοψηφία των φιλάθλων παίζει το καλύτερο ποδόσφαιρο στην Ελλάδα. Ενδιάμεσα (14/02/1973) η Τούμπα φιλοξενεί τον μεγάλο Άγιαξ της εποχής για ένα αξέχαστο φιλικό παιχνίδι, το οποίο έληξε ισόπαλο 1-1.
O Δεύτερος τίτλος - 1974
Το 1974 έρχεται ο δεύτερος τίτλος σε μια σπουδαία χρονιά με πορεία της ομάδας έως τους “8” του κυπέλλου Κυπελλούχων και με την κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδας στον τελικό της 17ης Ιουνίου 1974 στη Νέα Φιλαδέλφεια. Απέναντι στον Ολυμπιακό η κανονική διάρκεια και η παράταση θα λήξει 2-2 και η νίκη με 4-3 θα έρθει μέσω της διαδικασίας των πέναλτι.
Ο αρχιτέκτονας των δύο κυπέλλων, Les Shannon, θα αποχωρήσει από την ομάδα στις 11 Οκτωβρίου 1974 και δύο μήνες αργότερα θα αναλάβει την τεχνική ηγεσία ο Ούγγρος Gyula Lorant.
Ο ΠΑΟΚ πρωταθλητής Ελλάδας - 1976
Ο αείμνηστος Μαγυάρος προπονητής θα επιβάλλει τους δικούς του κανόνες στη ν ομάδα. Ο ΠΑΟΚ ξεκινά το πρωτάθλημα της περιόδου 1975-76 πίσω από την ΑΕΚ. Θα παραμείνει στη 2η θέση μέχρι την 24η αγωνιστική, όταν και προσπέρασε την Ένωση για πρώτη φορά. Με εμφανίσεις και νίκες, όπως αυτή επί του Ολυμπιακού με 0-4 στις 4/1/1976, ο Δικέφαλος δείχνει ανίκητος. Διατηρώντας μια διαφορά 2 βαθμών από τη 2η θέση, ο ΠΑΟΚ υποδέχεται την ΑΕΚ στις 2/5/1976 στην κατάμεστη Τούμπα. Η ισοπαλία έκρινε το ματς μέχρι το χρυσό γκολ του Νέτο Γκουερίνο στο 89ο λεπτό! Η διαφορά πηγαίνει στους τέσσερις βαθμούς και με τη νίκη επί του Ηρακλή (3-1 στις 9/5/1976) ο ΠΑΟΚ κατακτά το πρώτο του πρωτάθλημα Ελλάδας!
Επί της ουσίας, όμως, αυτό το χρονικό διάστημα καθιέρωσε τον Π.Α.Ο.Κ. σαν η μεγάλη ομάδα του Βορρά, με τους χιλιάδες φανατικούς οπαδούς. Από τον πάγκο του πέρασαν μεγάλοι προπονητές. Ξεχώρισαν για τις επιτυχίες τους ο Άγγλος Les Shannon και ο Ούγγρος Gyula Lorant.
Tα πρώτα επαγγελματικά βήματα - 1979
Στις 18 Ιουλίου 1979 ιδρύεται Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρία (Π.Α.Ε) με την επωνυμία «ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΙΟΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ – ΠΑΟΚ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και το διακριτικό τίτλο «ΠΑΟΚ ΠΑΕ» με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 37.100.000 δραχμές και πρώτο πρόεδρο – μεγαλομέτοχο τον αείμνηστο Γιώργο Παντελάκη.
Η πολύ καλή πορεία συνεχίστηκε και τη δεκαετία του 80, με λίγες αποτυχημένες χρονιές. Και πάλι η ομάδα κατάφερε να φτάσει σε τελικούς κυπέλλου Ελλάδας χωρίς να μπορέσει να κερδίσει το τρόπαιο πριν από το 2001. Το 1981 θα ηττηθεί στη Νέα Φιλαδέλφεια από τον Ολυμπιακό (3-1), το 1983 στο ΟΑΚΑ από την ΑΕΚ (2-0) και το 1985 στο ΟΑΚΑ και πάλι από την ΑΕ Λάρισα (4-1). Μια από τις μαύρες σελίδες στην ιστορία του συλλόγου γράφεται στις 31/5/1981 με τον αιφνίδιο θάνατο του Gyula Lorant κατά τη διάρκεια του αγώνα ΠΑΟΚ – Ολυμπιακός (1-0).
Μετά από μια μεταβατική περίοδο (1983-’84) με προπονητή τον Ουγγρογερμανό Pal Czernay φτάνουμε στο καλοκαίρι του 1984. Σε διοικητικό επίπεδο σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές στο σύλλογο με τον Πέτρο Καλαφάτη να αναλαμβάνει τη διοίκηση της ομάδας.
Tο δεύτερο πρωτάθλημα - 1985
Οι νέοι παράγοντες – με τον Γιώργο Κούδα σε ρόλο τεχνικού διευθυντή - εμπιστεύονται τις τύχες της ομάδας στον Αυστριακό Walter Skotcsik , ο οποίος δημιουργεί ένα αξιόμαχο σύνολο. Ο «Δικέφαλος του Βορρά» κατακτά το δεύτερο πρωτάθλημα Ελλάδος και το πρώτο επαγγελματικό με προπονητή τον Αυστριακό Walter Skotcsik και ποδοσφαιριστές τους: Ιωσηφίδη, Αλαβάντα, Αλεξανδρίδη, Βασιλάκο, Γιούρισιτς, Δαμανάκη, Δημόπουλο, Κωστίκο, Παντέλη, Πάπριτσα, Σκαρτάδο, Τσουρέλα κ.α.
Οι αλαγές τη δεκαετία του `90
Η δεκαετία του ’90 αρχίζει πολύ καλά, κρατώντας τον Π.Α.Ο.Κ. μέσα στις καλύτερες ομάδες της Ελλάδας. Χαμένος και πάλι τελικός (διπλός) την περίοδο 1991-1992 με αντίπαλο τον Ολυμπιακό (1-1 στην Τούμπα, 0-2 στο Καραϊσκάκη). Στην Τούμπα εμφανίζονται ο Αιγύπτιος Magdi Tolba, ο Γιώργος Μητσιμπόνας και λίγο αργότερα οι Μουντιαλικοί αδερφοί Ibrahim – Hossam Hasan. Παράλληλα, στην ομάδα αγωνίζεται το μεγαλύτερο ταλέντο της εποχής, ο Γιώργος Τουρσουνίδης. Στο ξεκίνημα της περιόδου 1991-92 με απόφαση του τότε προέδρου, Θωμά Βουλινού, η ομάδα θα αποχωρήσει από το γήπεδο στο 77ο λεπτό του αγώνα με τον Παναθηναϊκό στο Ολυμπιακό Στάδιο. Ακολούθησε ο μηδενισμός και η αφαίρεση τριών βαθμών που έστειλαν τον Π.Α.Ο.Κ. πολύ πίσω στη βαθμολογία.
Η κόντρα του τότε προέδρου της ομάδας κ. Θωμά Βουλινού, με τους οργανωμένους φιλάθλους θα οδηγήσει στις αρχές του 1996 στην αλλαγή του ιδιοκτησιακού και διοικητικού καθεστώτος. Νωρίτερα, κάνουν την εμφάνισή τους στην Τούμπα οι νεαροί διεθνείς με την Ελπίδων, τότε, Θόδωρος Ζαγοράκης και Νίκος Μιχόπουλος, ενώ υπό τις οδηγίες του Ολλανδού προπονητή Arie Haan ο Π.Α.Ο.Κ. την περίοδο 1994-’95 τερμάτισε στην 3η θέση του πρωταθλήματος και εξέτισε την ποινή αποκλεισμού από τις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις, που του είχε επιβληθεί από την UEFA το 1992 για τα επεισόδια στον αγώνα με την Paris Saint-Germain . Στη θέση της ομάδας αγωνίστηκε στο κύπελλο UEFA ο Απόλλων Αθηνών.
Ο κ. Θωμάς Βουλινός παρέδωσε την σκυτάλη της προεδρίας και την πλειοψηφία των μετοχών της Π.Α.Ε. στον κ. Γιώργο Μπατατούδη. Ο Έλληνας επιχειρηματίας από τον Έβρο, με έδρα των επιχειρήσεων του την Αθήνα, ξεκινά με εντυπωσιακό τρόπο τη θητεία του στη διοίκηση του συλλόγου. Η απόκτηση από την Skoda Ξάνθη του Ζήση Βρύζα το καλοκαίρι του 1996 και οι μεταγραφές του Κώστα Φρατζέσκου από τον ΟΦΗ και του Σπύρου Μαραγκού από τον Παναθηναϊκό τον Ιανουάριο του 1997 άλλαξαν τον αγωνιστικό προσανατολισμό της ομάδας, που ήδη είχε στις τάξεις της σπουδαίους ποδοσφαιριστές, όπως ο Θόδωρος Ζαγοράκης, ο Γιώργος Τουρσουνίδης και ο Νίκος Μιχόπουλος. Με προπονητή τον Άγγελο Αναστασιάδη ο Π.Α.Ο.Κ. πραγματοποιεί δύο εξαιρετικές σεζόν (1996-’97, 1997-’98), όπου θα εξασφαλίσει εύκολα την συμμετοχή στο κύπελλο UEFA.
Tα κύπελλα Ελλάδας 2001-2003
Η εποχή Ζαγοράκη
Το καλοκαίρι του 2005 ο Θόδωρος Ζαγοράκης επιστρέφει, ως πρωταθλητής Ευρώπης, στον Π.Α.Ο.Κ. από όπου είχε αποχωρήσει το Φεβρουάριο του 1998 πραγματοποιώντας καριέρα σε Leicester, ΑΕΚ και Bologna. Το καλοκαίρι του ο κ. Ζαγοράκης αποφασίζει να αναλάβει την προεδρία της Π.Α.Ε. σε μια προσπάθεια -με συμπαραστάτη και μεγάλο χορηγό τον κόσμο- να οδηγήσει την ομάδα και πάλι ψηλά. Το πρώτο και μεγάλο στοίχημα οριοθετήθηκε το καλοκαίρι του 2008: Η κατασκευή του αθλητικού κέντρου του Π.Α.Ο.Κ. στην περιοχή της Νέας Μεσημβρίας Θεσσαλονίκης.
2012-σήμερα: Εποχή Ιβάν Σαββίδη
Το καλοκαίρι του 2012 η ιδιοκτησία της ομάδας πέρασε στον Ιβάν Σαββίδη και επί των ημερών του αποπληρώθηκαν όλα τα χρέη του συλλόγου, ενώ ενισχύθηκε αγωνιστικά με σημαντικούς ποδοσφαιριστές όπως, μεταξύ άλλων, οι Μίροσλαβ Στοχ, Λούκας Πέρεθ, Νάτχο, Ρικάρντο Κόστα και Ντίμιταρ Μπερμπάτοφ.
Όλοι οι προπονητές που έχουν πάρει τίτλο με τον ΠΑΟΚ
